H φορολογική νομοθεσία σαν ευκαιρία

σε πρόσφατη συνέντευξή μου την Παρασκευή 24.08.12 αναφέρθηκα στην ανάγκη να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης ο νέος φορολογικός νόμος.

Την ίδια μέρα το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι εξετάζει την περίπτωση εφαρμογής επαγγελματικών τεκμηρίων και την Δευτέρα 24.08.12 ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανακοίνωσε ότι επισπεύδεται η κατάθεση στην Βουλή του νέου φορολογικού νόμου.

Η όποια παρέμβαση στο παρελθόν στο φορολογικό σύστημα είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που είτε μεμονωμένα είτε στο σύνολό τους κρυβόταν πίσω από κάθε νομοσχέδιο. Σε κάθε φορολογική «μεταρρύθμιση», στο παρελθόν υπήρχαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως:

- Άμεσος εισπρακτικός χαρακτήρας

- Άδικη αντιμετώπιση ομάδων πολιτών

- Χαριστική αντιμετώπιση συγκεκριμένων συντεχνιών

- Έλλειψη μακροχρόνιου προγραμματισμού και οράματος

- Ανισοβαρής φορολογική επιβάρυνση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

- Ισχυροποίηση της θέσης των ελεγκτικών οργάνων

- Εισαγωγή και εφαρμογή αισχρών θεσμών και καταστάσεων όπως π.χ. «περαίωση»

Έχοντας τα παραπάνω υπόψη πιστεύω ότι η αναμενόμενη αναμόρφωση της φορολογικής νομοθεσίας είναι η μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα να γίνει επιτέλους ένα σύγχρονο και δίκαιο κράτος. Παράλληλα αυτή η νομοθετική παρέμβαση μπορεί να αποτελέσει το ένα ισχυρότατο κίνητρο για την ανάπτυξη της οικονομίας και της χώρας γενικότερα.

Για να συμβούν αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένες παράμετροι.

1) Φορολογική νομοθεσία μάρκας πνοής.

Δεν πρόκειται ποτέ να προσελκύσουμε επενδύσεις ούτε να προχωρήσουμε επιτυχώς στις απαραίτητες αποκρατικοποιήσεις εάν δεν πεισθούν οι δυνητικοί επενδυτές ότι υπάρχει στη χώρα ένα σοβαρό φορολογικό καθεστώς που θα ισχύει επί πολλά χρόνια.

2 )Αντικειμενικοποίηση του συστήματος.

Επιτέλους θα πρέπει να πάψει να εξαρτάται η επιχειρηματική δραστηριότητα, ο επαγγελματίας και ο ιδιώτης από τις ορέξεις, τις ερμηνείες ενδεχομένως και την ελαστική συνείδηση του κάθε υπαλλήλου του Υπουργείου Οικονομικών.

3) Απλοποίηση του συστήματος.

Ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης, της φοροδοτικής ικανότητας, των ελεγκτικών και εισπρακτικών μεθόδων κλπ πρέπει να αποτελούν αμερόληπτες διαδικασίες φιλικές προς τα νομικά πρόσωπα και τους πολίτες και πλήρως μηχανογραφημένες. Ένα παράδειγμα είναι ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων που θα έπρεπε να έχει καταργηθεί εδώ και πολλά χρόνια.

4) Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των υποχρεώσεων προς το κράτος.

Επιτέλους δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, η επιβολή διοικητικών προστίμων, τα ανταποδοτικά τέλη, οι υποχρεώσεις προς οργανισμούς κοινής ωφέλειας κλπ.

Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε επιλογή υποχρεώσεων που έχουν μικρότερο κόστος σε περίπτωση μη απόδοσης.

5) Δικαιοσύνη.

Το σύστημα σήμερα επιβαρύνει υπέρμετρα κατηγορίες πολιτών όπως μισθωτούς, συνταξιούχους, ιδιοκτήτες ακινήτων, με αποτέλεσμα να δημιουργεί έντονο συναίσθημα αδικίας.

Ένα παράδειγμα αποτελεί το λεγόμενο «χαράτσι της ΔΕΗ». Δεν μπορεί ένα αγροτόσπιτο σε ένα νησί των Κυκλάδων να πληρώνει το ίδιο χαράτσι με μια εξοχική έπαυλη γιατί βρίσκονται στην ίδια ζώνη και έχουν το ίδιο εμβαδόν. Δεν μπορεί ο κάτοχος ακινήτου να επιβαρύνεται με 18 διαφορετικούς φόρους και ο κάτοχος άυλου πλούτου ουσιαστικά να μην φορολογείται.

6) Στρατηγική αντιμετώπιση συγκεκριμένων δράσεων.

Η υποστήριξη της τουριστικής δραστηριότητας, της πρωτογενούς παραγωγής και της ναυτιλίας που θα αποτελέσουν τους μοχλούς ανάπτυξης της χώρας αλλά και δραστηριότητες όπως ο επαναπατρισμός κεφαλαίων, η θέσπιση «ειδικών οικονομικών ζωνών», η αποθάρρυνση της μαύρης εργασίας, η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου (ιδίως σε καύσιμα, ποτά και προϊόντα καπνού), η πάταξη της διαφθοράς κλπ. δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ξεχωριστά και να μην είναι ενταγμένες δράσεις σε κοινή νομοθετική φιλοσοφία μέσα στα πλαίσια της φορολογικής νομοθεσίας.

7) Η προώθηση και προστασία του υγιούς ανταγωνισμού. Η πράξη μέχρι σήμερα δείχνει (παράδειγμα οι περαιώσεις) ότι ο ασυνεπής φορολογούμενος τελικά αποκτούσε συγκριτικά πλεονεκτήματα στην αγορά έναντι των ανταγωνιστών του και επιβραβεύονταν από το κράτος.

8) Καλλιέργεια της φορολογικής συνείδησης στους πολίτες.

Εάν δεν γίνει απόλυτα κατανοητό ότι αποφεύγοντας να εκπληρώσει ο κάθε ένας από εμάς τις δίκαιες (κατά το Σύνταγμα) υποχρεώσεις προς το Κράτος, τελικά κλέβουμε τη σύνταξη του παππού μας, το σχολείο του παιδιού μας, τον εξοπλισμό των νοσοκομείων που εμείς θα χρειαστούμε και την Ελλάδα που θα ζήσει ο εγγονός μας, τότε πολύ δύσκολα θα πετύχει κάθε προσπάθεια φορολογικής μεταρρύθμισης.

Όμως για να μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε φορολογική συνείδηση στους πολίτες θα πρέπει πριν από όλα οι κάθε είδους ηγεσίες αυτού του τόπου να πείσουν ότι είναι άμεμπτοι ως προς τη φορολογική τους συμπεριφορά.

Ως οικονομικός επιστήμονας αλλά και άνθρωπος που δραστηριοποιείται στην πραγματική αγορά εδώ και σαράντα χρόνια, παρατηρώ, προβληματίζομαι, διαμαρτύρομαι και θυμώνω με τη φορολογική μας νομοθεσία. Για αυτή τη νομοθεσία που μαζί τους εμπνευστές της ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό για τη σημερινή οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση της Ελλάδας.

Φαίνεται ότι έχουμε μια ακόμη ευκαιρία που θα συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών έχει τη γνώση, την εμπειρία και την στήριξη για να συμβάλλει στην αναμόρφωση της Ελλάδας. Είναι επιτακτική ανάγκη να μη χαθεί αυτή τη στιγμή η συγκεκριμένη δυνατότητα.

Γιώργος Α. Βακόνδιος

Υποψήφιος Βουλευτής Κυκλάδων Ν.Δ.