Η Ανδρος γέμισε μυστηριώδη γλυπτά

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Aνδρο.

Το Σάββατο το βράδυ πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης της Ελληνίδας στην καταγωγή, με πολυπολιτισμική όμως εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική παρουσία, παρουσία του υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα αλλά και διεθνών προσκεκλημένων.

Στη δεξίωση στο Δώμα του Μουσείου, υπό τις ριπές του δυνατού αέρα που έπνεε στο νησί, συγκινημένη η Σοφία Βάρη έλεγε ότι με αυτήν την έκθεση εκπληρώνεται ένα μεγάλο όνειρό της. Διακριτική παρουσία ο σύζυγός της, Φερνάντο Μποτέρο, από τους σπουδαιότερους εικαστικούς της εποχής μας. Δεν ήθελε φωτογραφίες, προσπαθούσε να είναι στο πλευρό της «αφανής», αφήνοντας εκείνη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Την Παρασκευή το βράδυ, μάλιστα, οργάνωσε προς τιμήν της ένα κλειστό δείπνο για φίλους και προσκεκλημένους στον Ναυτικό Ομιλο του νησιού.

Την έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ανδρου επιμελήθηκε η ίδια η Σοφία Βάρη σε κάθε της λεπτομέρεια. «Σκέφτομαι πάντοτε τον χώρο που εκθέτω, την ατμόσφαιρα. Οχι για να αλλάξω την τέχνη μου, αλλά για να την προσαρμόσω στον τόπο», έλεγε το μεσημέρι των εγκαινίων ξεναγώντας τη δημοσιογραφική αποστολή.

Το αφιέρωμα, εκτός από γλυπτά όλων των κατηγοριών και μεγεθών τα οποία αποτελούν τον άξονα της έκθεσης, περιλαμβάνει επίσης σχέδια, ακουαρέλες, ελαιογραφίες, ανάγλυφα και κολάζ καθώς και αντικείμενα μικρογλυπτικής, αναδεικνύοντας τις πολλαπλές εικονοποιητικές μεταλλάξεις τις οποίες η Σ. Βάρη επινοεί ευρηματικά με τη δύναμη της φαντασίας της. Και αποδίδει με ταλέντο και με μία πρωτότυπη και ιδιόμορφη διαλεκτική με τη φόρμα.

Αρμονία

Τόνισε ότι διάλεξε επίτηδες αρκετά έργα που έχει κάνει σε μάρμαρο, διότι εκφράζουν την αρμονία και την ισορροπία της ελληνικής φύσης, διευκρινίζοντας ότι χρησιμοποιεί μάρμαρο Θάσου. «Το μάρμαρο είναι το πιο μυστηριώδες υλικό που υπάρχει. Ανάλογα με το πώς το μεταχειρίζεσαι δείχνεις την ψυχή του. Ξαναγεννιέται».

Και στάθηκε τότε που θέλησε να προσθέσει συμπληρωματικά κομμάτια σε απαλό μπλε. «Αισθάνθηκα σαν να έχω πάρει ένα μαχαίρι και να είχε σκοτώσει την ψυχή του. Από τότε ποτέ ξανά δεν χρησιμοποίησα χρώμα. Το σέβομαι».

Συχνά-πυκνά στην κουβέντα η Σοφία Βάρη αναφέρεται στην ηλικία της, δίχως διόλου ματαιοδοξία. Ωστόσο τίποτα δεν προδίδει ότι αυτή η κομψή, αριστοκρατική, όμορφη, ψηλόλιγνη γυναίκα, που μιλάει με τόσο πάθος για την τέχνη της, χειρονομεί, γελάει, αστειεύεται, είναι γεννημένη το 1940.

Οι γονείς της πάντως, αν και σε εποχές διαφορετικές από τις σημερινές, δέχτηκαν την κλίση της. «Ζούσα στο Παρίσι τότε, όπου οι γυναίκες εργάζονταν». Μοιράστηκε μαζί μας την αγάπη της για τα κολάζ - άλλωστε τους έχει αφιερώσει μία αίθουσα. «Λατρεύω τα κολάζ», λέει. «Κάθε κομμάτι τους είναι μία νότα. Ολα τα κομμάτια μαζί συνθέτουν μία μελωδία», σχολιάζει για να εξηγήσει ότι κάθε κολάζ της αποτελεί μία παρτιτούρα.

Τη βραδιά των εγκαινίων άνοιξε η πρόεδρος του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή Φλερέτ Καραδόντη, υπογραμμίζοντας ότι με την έκθεση αυτή εκπληρώνεται μια παλιά υπόσχεση της Ελίζας Γουλανδρή, προσωπικής φίλης της Σοφίας Βάρη. Ανάμεσα στους παρευρισκομένους ήταν και οι: πριγκίπισσα Ira von Furstenberg, πρίγκιπας Νικόλαος & Τατιάνα Μπλάνικ, Αλ. Φασιανός, Γ. Ρόρρης, Αν. Κοντέλης, Μ. Φιλοπούλου, Μ. Καρέλα, Μ. Λαμπράκη-Πλάκα, Ν. Γαληνέα, Γιώργoς και Aννα Νταλάρα κ.ά.

«Ερωτευμένη με το στούντιο»

Χωρίς να ενταχθεί σε σχολές σκέψης και κινήματα καλλιτεχνικά, απεξαρτημένη από παγιωμένες αντιλήψεις, η Σοφία Βάρη αναζήτησε με τόλμη και πάθος τα δικά της πρότυπα αναφορών που συνέβαλαν στη διάπλαση του δικού της μορφικού και εικονογραφικού κόσμου. «Είμαι μπαρόκ και ζεν, ταυτόχρονα», παραδέχεται. Δύο καλλιτεχνικές προσωπικότητες που αλληλοσυγκρούονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Η μπαρόκ φύση της κρατάει από τα νεανικά της χρόνια, η δεύτερη αποκτήθηκε συν τω χρόνω. Ετσι όταν ολοκληρώνει ένα έργο το «βάζει να κοιμηθεί» για έξι μήνες. Υστερα το ξαναβλέπει, το καθαρίζει, το διορθώνει. «Μπορεί να δείτε μια υπερβολή κι από την άλλη κάτι απλό και λιτό».

Αυτοχαρακτηρίζεται ως σύγχρονη καλλιτέχνιδα αλλά όχι μοντέρνα και θέτει ερωτήματα συνέχειας ενός έργου, αν και αναγνωρίζει το ρίσκο ότι, εκτεθειμένο σε άλλη εποχή, μπορεί να χάσει τη δυναμική του. «Κάθε γλυπτό έχει τη ζωή του», τονίζει. Τα γλυπτά της από ασήμι τα εμπνεύστηκε σε μία επίσκεψή της στη Μόσχα, αλλά έχει κάνει και έργα με αφορμή την Ελλάδα, τη σειρά «I love Greece». Τι είναι αυτό που κρατάει τη Σοφία Βάρη τόσο ζωντανή, τόσο ενεργή και εργατική, σε σχέση με την τέχνη της; «Εργάζομαι καθημερινά. Κάθε μέρα όταν ανοίγω την πόρτα του στούντιό μου, η καρδιά μου χτυπάει. Εχω λαχτάρα. Είναι σαν να πηγαίνω να δω τον εραστή μου, με τον οποίο είμαι ερωτευμένη»!

www.ethnos.gr