«20 Ιουλίου 1974, Η τραγωδία της Κύπρου»

Κάθε Ιούλιο θυμάμαι, και ξεκινάω το ταξίδι επιστροφής στη γενέθλια γη. Μια φορά μπόρεσα να το πραγματοποιήσω κι ήταν μια εμπειρία ιδιαίτερα οδυνηρή για μένα. Οι τόποι, λέει κάπου ο Γιώργος Σεφέρης, σου μιλούν, σου εκφράζουν θα έλεγα τα δικά τους συναισθήματα, τους δικούς τους καημούς, τον πόνο τους για την εγκατάλειψη και την ερήμωση. Αυτό αντίκρισα, πριν από τρία χρόνια, όταν πήρα τη δύσκολη απόφαση, ομολογώ, να επισκεφτώ τον τόπο καταγωγής μου, την Αμμόχωστο: Έρημη γη, με την έννοια της εγκατάλειψης αλλά και της λύπης ταυτόχρονα. Πως μπορείς να ξεχάσεις το έγκλημα που έγινε σε βάρος ενός νησιού κι ενός λαού, αντικρίζοντας όλο αυτό το σκηνικό; Δεν είναι μόνο οι νεκροί κι οι αγνοούμενοι που ζητούν μια δικαίωση που δεν έρχεται. Ούτε οι πρόσφυγες, που ο χρόνος πλέον απάλυνε κι επούλωσε τις πληγές τους. Είναι κι οι τόποι που πονούν χωρίς την ανθρώπινη παρουσία, χωρίς εκείνο το βουητό…

Το συρματόπλεγμα εκεί, σου θυμίζει τον χρόνο που σταμάτησε βίαια την ζωή. Δεν έχεις δικαίωμα για ερωτήσεις· μένεις μόνος μ’ ένα μετέωρο γιατί, να σε βασανίζει απελπισμένα, βλέποντας τις εικόνες και τις εκκλησιές με εμφανή τα σημάδια του καιρού αλλά και της βίαιης επέλασης. Μόνο η θάλασσα είναι ίδια· νερά καθάρια σε μαγεύουν με τη μοναδική ομορφιά τους· τη θάλασσα όμως, δεν μπορείς να την υποτάξεις, ούτε να την αλυσοδέσεις…

Αμμόχωστος βασιλεύουσα! Κάθε Ιούλιο θυμάμαι έντονα …Ταυτόχρονα δεν ξέρω γιατί, μου έρχεται στο μυαλό το ποίημα του Καβάφη, «Οι Ποσειδωνιάται». Οι εκβαρβαρισμένοι Έλληνες, που είχαν ξεχάσει την ελληνική γλώσσα και το μόνο που διατήρησαν ήταν μια γιορτή ελληνική· κατά τη διάρκειά της, θυμόντουσαν τα ελληνικά ονόματά τους και ξεσπούσαν σε λυγμούς· μετά το τέλος της γιορτής, αποχωρούσαν θλιμμένοι και με δάκρυα στα μάτια. Ίσως στο βάθος βάθος, γιατί φοβούμαι, ότι εξαντλούμαστε σε αυτά τα επετειακά στερεότυπα, χωρίς να συνειδητοποιούμε τα ιστορικά γεγονότα, χωρίς να μας αγγίζουν, απλά ως μια συνήθεια που μας κληροδότησαν τα χρόνια κι οι παλαιότεροι, όπως ακριβώς με τους Ποσειδωνιάτες στο ποίημα του Καβάφη, που αυτό που τους κρατούσε ακόμη ή μάλλον τους θύμιζε την ελληνικότητά τους ήταν μια γιορτή, μια τελετή…

Οι άνθρωποι συνηθίζουν τόσο πολύ να συμβιώνουν με το κακό δίπλα τους που δεν τους κάνει πλέον αίσθηση τίποτε. Θυμάμαι σε κάποιο ταξίδι μου στην Κύπρο, είχα πάει σε μια θεατρική παράσταση με φίλους στη Λευκωσία. Καθώς φεύγαμε περνούσαμε δίπλα από την απαγορευμένη ζώνη, ο Τούρκος φρουρός, από ψηλά να οπλοφορεί, όταν τον είδα ένιωσα ένα ρίγος, σχεδόν πανικό. Οι φίλοι μου εντελώς αδιάφοροι, με καθησύχασαν λέγοντάς μου «μην ασχολείσαι».

Η τραγωδία είναι μια λέξη πολύ λίγη για να εκφράσει όλο αυτό που έγινε στις 20 Ιουλίου 1974 στην Κύπρο. Χιλιάδες αγνοούμενοι, νεκροί, γυναίκες που βιάστηκαν, άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες, εδάφη κατεχόμενα που για να τα επισκεφθούν οι κάτοχοί τους θα πρέπει αυτό να γίνεται υπό προϋποθέσεις. Αναρωτιέμαι πολλές φορές εάν έχουμε πάρει το μάθημά μας ως λαός ή συνεχίζουμε να υποτιμούμε τις πολιτικές εξελίξεις. Όσο δεν ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις της Ιστορίας, ο Ερντογάν κι ο κάθε Ερντογάν θα συνεχίζει να πολιτεύεται τυχοδιωκτικά και να χρησιμοποιεί ως άθυρμα στα πολιτικά του σχέδια, θρησκευτικά σύμβολα και μνημεία πολιτισμού.

Στις 20 Ιουλίου, συμπληρώνονται 46 χρόνια από τη θλιβερή επέτειο. Ελάχιστος φόρος για όλα τα θύματα της Τουρκικής εισβολής αλλά και για τους τόπους που παραμένουν εγκαταλειμμένοι, ξεχασμένοι εκεί στο 1974, είναι να θυμόμαστε και να τιμούμε τη μνήμη τους! ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ! Αυτό κάνω· ένα κομμάτι της καρδιάς μου ανήκει παντοτινά εκεί, σε μια πατρίδα που δεν μπόρεσα ποτέ να απολαύσω….

Ιφιγένεια Χατζηγεωργίου, Φιλόλογος
Πρόεδρος ΔΗΜ.Τ.Ο. ΝΔ ΠΑΡΟΥ ΑΝΤΙΠΑΡΟΥ