Γλυκιά, τρυφερή και οικεία μορφή η Παναγιά λατρεύεται περισσότερο από κάθε άλλο ιερό πρόσωπο, ο λαός την τιμά και την σέβεται, την επικαλείται σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής και Εκείνη σύμφωνα με τις δημώδεις δοξασίες και την εκκλησιαστική υμνογραφία συνεχώς παρακαλεί το Χριστό για το καλό των ανθρώπων.
Πηγή ζωής αμόλυντη, λυτρωτική αναβάπτιση στο ύδωρ της αφθαρσίας και της αιωνιότητας η Θεοτόκος, συμβολίζει την υπέρβαση της φθοράς αφού γέννησε τον άφθαρτο Υιό της. Η νηστεία και οι παρακλήσεις στη Χάρη της που προηγούνται του Δεκαπενταύγουστου, αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της λαϊκής λατρευτικής παράδοσης που χάνεται στα βάθη των αιώνων του χριστιανικού πολιτισμού.
Στα βάθη των αιώνων ανάγεται και η δυνατή πίστη των παριανών στην Ιερή Σκέπη της δική τους Παναγιάς, της Εκατονταπυλιανής. Μοναδική και ακατάλυτα ισχυρή είναι η συλλογικότητα του παριανού Δεκαπενταύγουστου, όταν ολόκληρο το νησί συγκινείται και ευλαβείται ταπεινά, καθώς η οικεία σχέση με την Παναγιά του αποτελεί ένα από τα ουσιωδέστερα στοιχεία της ιδιοπροσωπίας και ταυτότητας του τόπου και των ανθρώπων του.
Στην καρδιά του Αρχιπελάγους και του Αυγούστου, λίγο πριν το καλοκαιρινό πανηγύρι της φύσης φθαρεί, πιστοί παριανοί και προσκυνητές, προσμένοντας το θαύμα μετά το τάμα, γονατίζουν μπροστά στη θαυματουργή εικόνα της απαντοχής τους σε δύσκολες κυρίως στιγμές, με κατάνυξη, κι ελπίδα στην ψυχή.
Το «Πάσχα του καλοκαιρού» στην Πάρο αποτελεί επιστροφή στις αγνότερες ρίζες της τοπικής παράδοσης και μυσταγωγική ένωση με την πιο λεπτή υφή του θρησκευτικού συναισθήματος που μοιάζει με ωδή στην πιο βαθιά λατρεία για τη Μητέρα όλων μας.
Στην Παναγιά της Πάρου, τον Ιερό Ναό της Εκατονταπυλιανής, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ορθόδοξα προσκυνήματα του κόσμου, εδώ και χίλια πεντακόσια χρόνια τιμάται η Κοίμηση της Θεοτόκου. Αναρίθμητα τα τάματα στη Χάρη της, οι παρακλήσεις για την Ευλογία της.
Το θαύμα του Αιγαίου, φορτωμένο με μνήμες αιώνων και θρύλους από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, όταν η Αγία Ελένη έκανε το τάμα της στο ταξίδι της για τα Ιεροσόλυμα, δοξάζει εδώ και δεκαπέντε αιώνες αγέρωχα και στιβαρά την Υπεράγια Μητέρα αποτελώντας μοναδικό θρησκευτικό κόσμημα για το νησί και τον αρχαιότερο σωζόμενο ορθόδοξο ναό αφιερωμένο στη Θεοτόκο που υπάρχει στον κόσμο.
Ο επιβλητικός ναός υπάρχει στην Πάρο από τον 4ο μ.Χ. αιώνα, όταν ο Μεγάλος Κωνσταντίνος υλοποίησε το τάμα της μητέρας του χτίζοντας μια τρίκλιτη βασιλική. Επί εποχής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο ναός αυτός ανακαινίσθηκε με τροποποιήσεις των παλαιοχριστιανικών τμημάτων του και ανακατασκευές καθώς προστέθηκε τρούλος με ημιθόλια. Κατά την παράδοση, τις μετατροπές έκανε μαθητής του αρχιτέκτονα της Αγ. Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος ξεπέρασε σε τέχνη το δάσκαλό του. Με διάφορες μετασκευές και προσθήκες ανά τους αιώνες, το κτηριακό συγκρότημα της Εκατονταπυλιανής αναδείχτηκε σε ένα σύμμεικτο αρχιτεκτόνημα με παλαιοχριστιανικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Περιλαμβάνει επίσης μαρμάρινα μέρη από την αρχαιότητα, αναδεικνύοντας τη μακρά συνέχειά του μέσα στο χρόνο.
Και οι δύο ονομασίες του ναού Εκατονταπυλιανή ή Καταπολιανή, μέχρι τουλάχιστον τον 16ο αιώνα ήταν σε παράλληλη χρήση. Η επίσημη ονομασία που έχει επικρατήσει ωστόσο είναι Εκατονταπυλιανή. Σύμφωνα με την παράδοση φέρει 99 πύλες ενώ η 100η θα φανερωθεί με το άνοιγμα αντίστοιχης μυστικής πόρτας που βρίσκεται στην Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη.
Το μεγαλοπρεπές ιερό στολίδι της Πάρου πανηγυρίζει περίλαμπρα και όλοι μας ενώνουμε τις προσευχές και τις ευχές μας για ανάταση, αγάπη, φως και ελπίδα σε κάθε ψυχή τούτου του κόσμου!
Καλή Παναγιά να΄χουμε και Χρόνια Πολλά!!!
Μέλος του μητρώου
