Ακόμη και σε πρώιμες κοινωνίες εντοπίζουμε ως υπέρτατη αξία τη ζωή και τον σεβασμό στη ζωή, με σαφή ρήτρα την απαγόρευση αφαίρεσής της (7η εντολή: «Ου φονεύσεις»). Είναι προφανή τα όρια του Εγώ και του Εσύ καθώς και η ισότιμη αξία της ζωής του Εαυτού και του Άλλου. Την ισοτιμία αυτή ανατρέπει ο φόνος που ως πράξη οδηγεί τελεσίδικα κι αμετάκλητα στην απώλεια της ζωής αλλά και στην αναμέτρηση του Εγώ με τον ίδιο τον εαυτό του αλλά και με το κοινωνικό σύνολο.
Πίστομα (μπρούμυτα): Αρχές 20ου αιώνα, ένας άντρας επιστρέφει στην πατρίδα του μετά από καιρό. Στο σχεδόν εγκαταλειμμένο, ερειπωμένο χωριό του βρίσκει τη γυναίκα του με ένα παιδί- καρπό του έρωτά της με έναν άλλον άντρα. Σε μια ακραιφνώς ανδροκρατούμενη κοινωνία, ο μόνος τρόπος αποκατάστασης της τάξης από τον «ένα ανεπιθύμητο», είναι το έγκλημα με τρόπο ιδιαιτέρως σκληρό. Αφού σκότωσε τον άλλον άντρα, εξανάγκασε τη γυναίκα να θάψει ζωντανό το παιδί της, σκάβοντας η ίδια τον τάφο του και βάζοντάς το πίστομα, παραβιάζοντας ακόμη και το χριστιανικό ταφικό έθιμο, όπου ο νεκρός πρέπει να ατενίζει τον ουρανό κι όχι το χώμα…
Τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί πολλοί. Πίσω από την «καταστρεπτικότητα», μπορεί να ανιχνεύσουμε και να ανασύρουμε πληγωμένα εγώ, κοινωνικές νόρμες που ωθούν σε ακραίες συμπεριφορές, ειδικά από τον άντρα εναντίον της γυναίκας, όταν η ίδια αποφασίζει να βάλει όρια, να τραβήξει μια κόκκινη γραμμή…
Στις μέρες μας, λόγω της πανδημίας, σύμφωνα με έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, έχουν αυξηθεί τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αλλά κυρίως οι φόνοι γυναικών (γυναικοκτονίες)
Όπως είδαμε και πριν συνέβαιναν φόνοι γυναικών και κατά το παρελθόν. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Τότε θεωρούνταν αυτονόητοι και όχι μόνο, ακόμη κι επιβεβλημένοι για την κουλτούρα ενός άντρα της εποχής εκείνης (π.χ. στο διήγημα «Ακόμη», επίσης του Κων/νου Θεοτόκη). Σήμερα σε μια κοινωνία όπου όλοι οι άνθρωποι πρέπει να απολαμβάνουν απρόσκοπτα το δικαίωμα της ζωής και της επιλογής του τρόπου ζωής, όχι μόνο είναι καταδικαστέες και τιμωρητέες ανάλογες πράξεις αλλά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ολιστικά όχι μόνο μέσα στην οικογένεια αλλά κι από την πολιτεία με την επίσημη παρεχόμενη εκπαίδευση, καθιστώντας σαφή και πρωταρχική την ισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φύλου.
Σε κάθε περίπτωση η κατάφαση στη ζωή προϋποθέτει τον σεβασμό σε κάθε μορφή ζωής.
Ιφιγένεια Χατζηγεωργίου
Φιλόλογος
Μέλος του μητρώου
