Το στρατιωτικό καθεστώς της επτάχρονης δικτατορίας των Συνταγματαρχών κατέρρευσε ξαφνικά, μέσα σε τέσσερεις ημέρες, μετά τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου και την τουρκική εισβολή στο νησί στις 20 Ιουλίου 1974.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο πολιτικός του οποίου το όνομα είναι συνυφασμένο άρρηκτα με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, καθώς με τη θριαμβευτική του επιστροφή στην Ελλάδα επανήλθε το δημοκρατικό πολίτευμα στη χώρα μας, είχε δηλώσει αργότερα: «Η 24η Ιουλίου 1974 είναι ημέρα ιστορική και σαν τέτοια θα πρέπει να τη γιορτάζουν όλοι οι Έλληνες. Και είναι ιστορική, γιατί την ημέραν εκείνην για να αποκατασταθεί η Δημοκρατία χρειάστηκε να αποτραπούν σοβαροί κίνδυνοι, εσωτερικοί και εξωτερικοί».
Το βράδυ της 23ης Ιουλίου 1974 προς την 24η, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεψε στην Ελλάδα με αεροπλάνο που του παραχωρήθηκε για το σκοπό αυτό, από τον τότε Πρόεδρο της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν, ενώ πλήθος κόσμου τον περίμενε γεμάτο ενθουσιασμό και τον επευφημούσε.
Όπως σημείωσε ο Αριστόβουλος Μάνεσης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, συνέβη το εξής παράδοξο με τη χώρα μας. Κατά τη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία δεν υπήρξε κάποιο κενό εξουσίας αλλά επήλθε ποιοτική αλλαγή του πολιτεύματος. Δηλαδή ενώ έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τις δικτατορίες να καταρρέουν μετά από λαϊκές εξεγέρσεις κι ένοπλα κινήματα που καταστέλλονται βίαια, στην περίπτωση της Ελλάδας, η πολιτειακή μεταβολή επήλθε χωρίς να χυθεί αίμα, χωρίς να προηγηθεί κάποιο λαϊκό κίνημα· κι αυτό συνιστά μια σπάνια ιστορική συγκυρία και πρωτοτυπία, αν εξαιρέσει κανείς, λίγους μήνες νωρίτερα, το κίνημα της νεολαίας που ξεκίνησε από το Πολυτεχνείο και κορυφώθηκε με τα γεγονότα που το σημάδεψαν στις 17 Νοεμβρίου 1973 και φυσικά την τραγωδία στην Κύπρο, που στοίχισε σε απώλειες ανθρώπινων ζωών αλλά και του 40% του εδάφους της.
Από τις 24 Ιουλίου και μετά, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα η Ελλάδα κατάφερε να υπερβεί ομαλά τις δυσκολίες, να έχει ένα Δημοκρατικό Σύνταγμα, να κατοχυρώσει Δημοκρατικούς θεσμούς και να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις, όπως την παράνομη μονομερή πράξη (ΝΟΤΑΜ 714) της Τουρκίας, με την οποία αυθαίρετα όριζε ως περιοχή δικού της εναέριου ελέγχου το μισό Αιγαίο για τις αεροπορικές της ανάγκες.
Αναντίρρητα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έχει συμβάλει τα μέγιστα στην ομαλή μετάβαση από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία. Ανέλαβε όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες που επανέφεραν τη χώρα σε ρυθμούς ομαλότητας κι ενότητας. Μέσα σε κλίμα εθνικής ομοψυχίας κι ενότητας, συγκρότησε την πρώτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση, στην οποία συμμετείχαν κορυφαίες προσωπικότητες, που είχαν αντιταχθεί στη χούντα των Συνταγματαρχών κι οδήγησε τη χώρα λίγο αργότερα, σε ελεύθερες εκλογές.
Του οφείλουμε πολλά. Σήμερα θυμόμαστε και τιμούμε την ημέρα εκείνη που επανήλθε η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ στην Ελλάδα και την περιφρουρούμε από τους φανερούς και κρυφούς πολέμιούς της.
Ιφιγένεια Χατζηγεωργίου, Φιλόλογος
Πρόεδρος ΔΗΜ.Τ.Ο. ΝΔ ΠΑΡΟΥ ΑΝΤΙΠΑΡΟΥ