Πολλές, και όλες τους μια και μια! Πόντος, Καππαδοκία, Μικρά Ασία, περιοχές όπου οι αλλοτινές νοικοκυρές ζούσαν και δημιουργούσαν με μεράκι και φαντασία θεϊκά πιάτα και γλυκίσματα που εμπλούτισαν την κουζίνα της Ελλάδας και της έδωσαν γνήσιο άρωμα και γεύση Ανατολής!
Από τις Ανατολικές περιοχές του Ελληνισμού μας ήρθε και ένα Χριστουγεννιάτικο, γιορτινό σιροπιαστό γλυκό που μοιάζει πολύ με γεμιστό μελομακάρονο και ξεχειλίζει από αρώματα σε κάθε του μπουκιά.
Πρόκειται για τα ισλί. Ολόγεμα με καρύδι και κανελλογαρύφαλο, με βουτυρένια ζύμη και στολίδια που οι νοικοκυρές «κεντούσαν» πάνω τους με πιρούνι, τσιμπιδάκι ή βελόνι, τα μυρωδάτα ισλί μπορούν να πάρουν τις μέρες των γιορτών τη θέση του μελομακάρονου ως παραδοσιακού γλυκίσματος των ημερών.
Φέτος λοιπόν, μπορείτε να κάνετε τη διαφορά και αντί για μελομακάρονα ή κουραμπιέδες, να φτιάξετε τα περίφημα ισλί που θα πλημμυρίσουν το σπίτι σας με μυρωδιές καθώς τα δημιουργείτε! «Κεντήστε» τα όπως οι παλιές νοικοκυρές με αγάπη και κεράστε τα στις γιορτές φιλόξενα σαν μια ιδιαίτερη, εναλλακτική λιχουδιά των ημερών.
Σε κάθε σιροπιασμένη μπουκιά τους γευτείτε τον πλούτο των υλικών τους και «ταξιδέψτε» νοερά σε αλλοτινά Χριστούγεννα, τότε που τα ισλί ήταν η καρδιά των παραδοσιακών γλυκισμάτων που προσφέρονταν στις γιορτές!
Η Αργυρώ Μπαρμπαρίγου μας δίνει τη συνταγή τους:
Υλικά Συνταγής
450 γραµ. αλεύρι γ.ο.χ.
250 γραµ. βούτυρο
125 γραµ. νερό
30 γραµ. ζάχαρη
1 βανίλια
1 κοφτό κ.γλ. μπέικιν πάουντερ
Για τη γέμιση
150 γραµ. καρύδια ψιλοκομμένα
1 κ.σ ζάχαρη
1/2 κ.γλ. κανέλα
1 πρέζα γαρίφαλο
1-2 κ.σ σιρόπι από γλυκό κουταλιού (ή μέλι)
Για το σιρόπι
450 γραµ. ζάχαρη
350 γραµ. νερό
λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού
1 ξύλο κανέλας
100 γραµ. μέλι
Εκτέλεση
Για τα αυθεντικά ισλί ή ιτσλί όπως λέγονται, ζεσταίνουμε το βούτυρο να λιώσει. Το βούτυρο πρέπει να είναι χλιαρό, όχι ζεστό, όταν θα το βάλουμε στο μείγμα.
Σε ένα μπολ βάζουμε το αλεύρι, τη ζάχαρη, τη βανίλια, το μπέικιν και τα ανακατεύουμε με κουτάλι.
Κάνουμε λακκούβα στη μέση και προσθέτουμε το χλιαρό βούτυρο το νερό και με τα δάχτυλα μαζεύουμε την ζύμη σε μαλακή μπάλα.
Η ζύμη για ισλί πρέπει να είναι απαλή μαλακή και βουτυράτη.
Σκεπάζουμε την ζύμη ισλί με πετσέτα και την αφήνουμε να σταθεί για 15΄ το λιγότερο.
Παίρνουμε κομμάτι ζύμης όσο ένα μεγάλο καρύδι .
Το ανοίγουμε στις παλάμες σε στρογγυλό φύλλο, βάζουμε ένα κουταλάκι γέμισης. Κλείνουμε σε τριγωνικό σχήμα.
Ακουμπάμε τα ισλί σε λαδωμένο ταψί με την ένωση προς τα κάτω.
Αφού τα τελειώσουμε όλα, τσιμπάμε την επιφάνεια με τσιμπιδάκι πλακέ ή με 2 πιρούνια κάνοντας σχέδια ισλί σαν κεντήματα.
Ψήνουμε τα ισλί στους 180 °C στον αέρα, σε καλά προθερμασμένο φούρνο, για περίπου 25΄μέχρι να ροδίσουν.
Μαζεύουμε τα ισλί αφού κρυώσουν, όλα κοντά κοντά στο ταψί και σιγά σιγά τα περιχύνουμε με το ζεστό σιρόπι, κουταλιά κουταλιά.
Αφήνουμε τα ισλί να σταθούν για λίγα λεπτά (3-4) και τα αναποδογυρίζουμε. Αφήνουμε να ρουφήξουν σιρόπι κι από την άλλη πλευρά για 2-3΄.
Τα βγάζουμε σε σχάρα αν τα θέλουμε τραγανά, ή τα αφήνουμε στο ταψί να ποτίσουν σιρόπι αν τα θέλουμε πιο σιροπιασμένα.
Τα βγάζουμε σε πιατέλα και τα πασπαλίζουμε µε ψιλοκομμένο καρύδι.
Για τη γέμιση
Ανακατεύουμε όλα τα υλικά σε ένα μπολ με ένα κουτάλι. Κάθε ισλί παίρνει 1 κ.γλ. γέμιση.
Το σιρόπι στη γέμιση μαζεύει το μείγμα σε πάστα και δεν σκορπάει το καρύδι. Δίνει γεύση και ωραία υφή στη γέμιση.
Για το σιρόπι
Βράζουμε το νερό με τη ζάχαρη και την κανέλα. Μόλις πάρει βράση, ρίχνουμε το λεμόνι. Αποσύρουμε από τη φωτιά, προσθέτουμε το μέλι κι αφαιρούμε το ξύλο κανέλας.
Τα παραδοσιακά ισλί ή ιτσλί, είναι γλυκό χριστουγεννιάτικο. Οι ρίζες τους βρίσκονται στην μικρά Ασία.
Όλη η Μακεδονία, μετά τις ανταλλαγές του πληθυσμού, μοσχοβολάει βουτυράτα ισλί τα Χριστούγεννα. Συνταγή για αυθεντικά παραδοσιακά ισλί της κυρίας Φανής Μπιτζίδη.
Μυστικά για τα παραδοσιακά ισλί
–Όσο πιο λίγο ζυμώσουμε το αλεύρι στη ζύμη, τόσο πιο αφράτα θα βγουν τα ισλί. Όσο πιο πολύ ζυμώνουμε τη ζύμη τόσο πιο σκληρά θα βγουν τα ισλί.
–Ξεκουράστε τη ζύμη για ισλί για 15΄ το λιγότερο και μετά πλάστε τα γλυκά.
–Ιδανικά τσιμπάμε τα ισλί με τσιμπιδάκι. Εναλλακτικά τσιμπάμε με 2 πιρούνια που έχουν λεπτά δόντια.
–Τα κλασικά ισλί γίνονται και με γάλα αντί για νερό. Όμως με το νερό γίνονται πολύ αφράτα.
–Παλιά χρησιμοποιούσαν αμμωνία στη ζύμη ή σταχτόνερο (αλισίβα). Πιο αφράτα όμως γίνονται με το νερό.
-Στην θέση της αμμωνίας βάζουμε μπέικιν
-Νηστίσιμα ισλί. Για να κάνετε τα ισλί νηστίσιμα, αντικαταστήστε το βούτυρο με λάδι και το γάλα με χυμό πορτοκαλιού ή ανθρακούχο νερό.
–1 σφηνάκι κονιάκ στη ζύμη δίνει αρώματα.
–Τα ισλί δεν κολλάνε γιατί η ζύμη είναι λαδερή. Προαιρετικά μπορείτε να βάλε αντικολλητικό χαρτί ψησίματος για εύκολο καθάρισμα στο ταψί.
–Το καρύδι πρέπει να είναι ψιλοκομμένο και όχι αλεσμένο. Πρέπει στην κάθε μπουκιά να δαγκώνεις το καρύδι.
–Μπορείτε να βάλετε και αμύγδαλο ή ανάμεικτους ξηρούς καρπούς.
–Τα ισλί διατηρούνται για πολλές ημέρες όπως τα μελομακάρονα. Τα επηρεάζει μόνο η υγρασία του χώρου και μαλακώνουν. Γι αυτό κλείστε τα σε αεροστεγές κουτί.
Και μιας και τα Χριστούγεννα δεν αργούν, δείτε σε video πως να φτιάξετε λαχταριστούς Κουραμπιέδες και την αγαπημένη μου συνταγή για Μελομακάρονα!
Μέλος του μητρώου
