«Περιθώρια για νέα μέτρα δεν υπάρχουν»

με τους ίδιους όρους που αντιμετωπίζουν και άλλα κράτη-μέλη σε πρόγραμμα, στέλνει ο υπουργός Οικονομικών.

Του Βασίλη Ζήρα

Το μήνυμα του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, προς την τρόικα είναι σαφές: «Νέο πακέτο θα πάρουμε μόνο εάν δεν συνοδεύεται με νέα δημοσιονομικά μέτρα. Διαρθρωτικά ναι», δηλώνει σήμερα στην «Κ», διευκρινίζοντας παράλληλα ότι «απαιτείται ρεαλισμός και ψυχραιμία απ' όλες τις πλευρές. Παράλογα αιτήματα μόνο κακό κάνουν, σε μια στιγμή που οι αγορές αρχίζουν να εμπιστεύονται και πάλι την Ελλάδα». Στην Αθήνα έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι συνιστώσες της τρόικας (ΔΝΤ, Ε.Ε. και ΕΚΤ) εξαντλούν, η κάθε μία για δικούς της λόγους, την αυστηρότητά τους στην περίπτωση της Ελλάδας. Κι αυτό καθιστά τη διαπραγμάτευση δυσκολότερη. Oσοι είδαν τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, την Τετάρτη το μεσημέρι, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης με τον επικεφαλής του Euroworking group, Τόμας Βίζερ, τον περιέγραφαν με μια λέξη «οργισμένο». Η Αθήνα θεωρεί ότι τους τελευταίους 15 μήνες έκανε μια τιτάνια προσπάθεια, αλλά οι εταίροι, αντί να τείνουν χείρα βοηθείας, εμφανίζονται απρόθυμοι ακόμη και να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα. Το γεγονός προκαλεί εκνευρισμό και αναταράξεις εντός της κυβέρνησης, ενώ δεν λείπουν και τα «θερμά επεισόδια» όπως αυτό των κ. Βενιζέλου και Αβραμόπουλου. Ακόμη και στον σκληρό πυρήνα του Μαξίμου, δεν είναι κοινή η ανάλυση για την επόμενη μέρα. Σαφές μήνυμα προς την τρόικα, ότι η επιμονή της για πρόσθετα μέτρα δεν έχει λογική, ούτε οικονομική ούτε πολιτική, και πως ύστερα από τέσσερα χρόνια σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να αντιμετωπίσουν την Ελλάδα με τους ίδιους όρους που αντιμετωπίζουν και άλλα κράτη-μέλη σε πρόγραμμα, στέλνει ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας.

Ταυτόχρονα, όμως, απευθύνει έκκληση για ψυχραιμία και στο εσωτερικό, γνωρίζοντας ότι ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων θα είναι δύσκολος και πολυεπίπεδος (τεχνοκρατικός και πολιτικός), με συνομιλητές που δεν έχουν κατ' ανάγκην κοινή προσέγγιση και στόχους στα ανοικτά ζητήματα. «Διαπραγματευόμαστε σκληρά, όπως κάναμε πάντα. Απαιτείται όμως ρεαλισμός και ψυχραιμία απ' όλες τις πλευρές. Παράλογα αιτήματα μόνο κακό κάνουν, σε μια στιγμή που οι αγορές αρχίζουν να εμπιστεύονται και πάλι την Ελλάδα», λέει στην «Κ» ο κ. Στουρνάρας.

Πάντως ξεκαθαρίζει ότι περιθώρια για νέα μέτρα δεν υπάρχουν, ακόμη και στο πλαίσιο ενός νέου προγράμματος βοήθειας. «Νέο πακέτο θα πάρουμε μόνο εάν δεν συνοδεύεται με νέα δημοσιονομικά μέτρα. Διαρθρωτικά ναι», λέει ο υπουργός Οικονομικών. Στην Αθήνα έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι συνιστώσες της τρόικας (ΔΝΤ, Ε.Ε. και ΕΚΤ) εξαντλούν η κάθε μία για δικούς της λόγους την αυστηρότητά τους στην περίπτωση της Ελλάδας. Ετσι, απέρριψαν από τον υπολογισμό στο πλεόνασμα του 2013 τα κέρδη που έχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αν και ανήκει στη γενική κυβέρνηση.

Διαφορετικές εκτιμήσεις

Επίσης, ενώ τον Ιούλιο δεν έβλεπαν δημοσιονομικό κενό για το 2014, τον Σεπτέμβριο επέστρεψαν στην Αθήνα εκτιμώντας ότι φτάνει σχεδόν τα 3 δισ. Δύο εβδομάδες αργότερα «έπεσαν» στα 2 δισ. ευρώ, 1 δισ. από υστέρηση των φορολογικών εσόδων και 1 δισ. από τα ασφαλιστικά Ταμεία. Μάλιστα, τα 400 εκατ. από αυτά δεν θα είναι μόνιμη υστέρηση, αλλά παροδική, καθώς το όφελος από την αύξηση των ορίων ηλικίας θα έρθει ένα τρίμηνο αργότερα απ' ό,τι είχε αρχικά υπολογιστεί.

Απορρίπτουν επίσης το επιχείρημα της ελληνικής πλευράς ότι η αύξηση των εσόδων θα είναι ταχύτερη απ' όσο είχε εκτιμηθεί, παρά το γεγονός ότι αυτό βασίζεται σε μελέτη του ΔΝΤ. Την ίδια ανελαστική στάση επιδεικνύει η ΕΚΤ έναντι των προτάσεων της Αθήνας για κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Η Φρανκφούρτη απορρίπτει και τη μετακύλιση των ελληνικών ομόλογων που έχουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης (ANFAs), με το επιχείρημα ότι αυτό θα ήταν νομισματική χρηματοδότηση κράτους-μέλους από το Ευρωσύστημα. Νομισματική χρηματοδότηση θεωρούν επίσης την ανακύκλωση των ομολόγων που δόθηκαν το 2009 από το Δημόσιο στις ελληνικές τράπεζες έναντι προνομιούχων μετοχών. Με αυτά τα δύο μέτρα θα καλυπτόταν χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 10 δισ. ευρώ.

«Δεν μπορεί να εξαντληθεί η δημοσιονομική και νομισματική αυστηρότητα στην Ελλάδα», λέει με νόημα ο υπουργός Οικονομικών. Προφανώς αναφέρεται έμμεσα σε παρόμοιες διευκολύνσεις που έγιναν στην Ιρλανδία και την Ιταλία.

Σε ό,τι αφορά τη διευθέτηση του χρέους, η Αθήνα βρίσκεται στη μέση της αντιπαράθεσης μεταξύ ΔΝΤ, που πιέζει για «κούρεμα» των δανείων της Ευρωζώνης, και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, που απορρίπτουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο και επιπλέον θέλουν την όποια ρύθμιση (μείωση επιτοκίων και επιμήκυνση) να τη συζητήσουν μετά τις ευρωεκλογές. Σύμφωνα, μάλιστα, με κάποιες εκτιμήσεις, οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για νέα δημοσιονομικά μέτρα είναι ένας τρόπος να υποχρεώσει την Αθήνα να ζητήσει αναδιάρθρωση των δανείων της Ευρωζώνης. «Αν δεν θέλετε να πάρετε μέτρα, που είναι λογικό, ζητήστε "κούρεμα"», φέρεται να πρότεινε στην ελληνική πλευρά ο κ. Πολ Τόμσεν. Την ίδια ώρα, ο κ. Τόμας Βίζερ, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα την Τετάρτη, συμβούλεψε τους συνομιλητές του να μη θέσουν θέμα «κουρέματος», γιατί δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό. «"Κούρεμα" δανείων απαγορεύεται από τα Συντάγματα κάποιων κρατών», είπε.

Στις 28 Οκτωβρίου

Οι επικεφαλής της τρόικας θα επιστρέψουν στην Αθήνα στις 28 Οκτωβρίου, εκτός εάν έως τότε δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη τα προαπαιτούμενα για τη δόση του 1 δισ. ευρώ ή εάν κάποιος τους εξηγήσει ότι η επιλογή της συγκεκριμένης ημέρας, της 73ης επετείου του «ΟΧΙ», θα είναι βούτυρο στο ψωμί των παρεπιδημούντων λαϊκιστών. Σε ό,τι αφορά τις επικρίσεις της ελληνικής πλευράς για υπαναχωρήσεις από την πλευρά της τρόικας, τις απορρίπτουν. Κύκλοι της Κομισιόν κατ' αρχάς λένε στην «Κ» ότι ποτέ δεν είπαν ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό το 2014. Απλώς τον Ιούλιο αποφάσισαν από κοινού με την κυβέρνηση να εξετάσουν το θέμα το φθινόπωρο. Επιπλέον, θεωρούν ότι είναι λάθος να ξεκινά η Αθήνα μια συζήτηση για το δημοσιονομικό κενό του 2014 και μάλιστα με δηλώσεις εκ προοιμίου ότι δεν θα λάβει διορθωτικά μέτρα. Και όλα αυτά χωρίς να έχουν υλοποιηθεί τα προαπαιτούμενα για τη δόση, αλλά και μια σειρά από άλλες διαρθρωτικές παρεμβάσεις που προβλέπονται στο Μνημόνιο.

Στέλεχος του ΔΝΤ από την πλευρά του υπεραμυνόταν των εκτιμήσεων για το δημοσιονομικό κενό, υποστηρίζοντας ότι τα στοιχεία του γ΄ τριμήνου για τις εισφορές δείχνουν ότι το ασφαλιστικό σύστημα θα έχει σημαντική υστέρηση εσόδων. Σε αυτό συμφωνεί και η Κομισιόν. «Το υπουργείο Εργασίας δεν έχει δώσει ακόμη πειστικές απαντήσεις», λέει η ίδια πηγή από τις Βρυξέλλες.

www.kathimerini.gr