είναι το σήμα-κατατεθέν στα πέρατα της Γης, «Ζορμπά» του Μίκη Θεοδωράκη. Το κλασικό έργο-ορόσημο του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού παρουσιάζει το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για πρώτη φορά στο Παναθηναϊκό Στάδιο και για μία και μοναδική παράσταση, την ερχόμενη Κυριακή.
Ο λογοτεχνικός ήρωας του μυθιστορήματος «Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» του Νίκου Καζαντζάκη ζωντανεύει από τους χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ στον μοναδικό χώρο του Καλλιμάρμαρου Σταδίου, στη σκιά της Ακρόπολης, μέσα από τη μεγαλοπρεπή κλασική χορογραφία του Λόρκα Μασσίν, την ανεπανάληπτη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και την επιβλητική φωνή της Μαρίας Φαραντούρη, σε μουσική διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη. Ο ήρωας που γέννησε η πένα του Καζαντζάκη και που γοήτευσε τον σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη στην ομώνυμη οσκαρική ταινία του πριν από 50 χρόνια είναι ανάμεσά μας σαν μια αυτόχθονη λαϊκή θεότητα, αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου, για να μας μιλήσει ξανά για τη δύναμη της ζωής και να σβήσει τη χαρά και τον πόνο του στον χορό.
Ο χορογράφος Λόρκα Μασσίν παρουσίασε το 1976 στην Εθνική Λυρική Σκηνή μία πρώτη εκδοχή του «Ζορμπά», αξιοποιώντας τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη για την ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη που είχε συνθέσει το 1964.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο συνθέτης επέλεξε διάφορα αποσπάσματα έργων του τα οποία κατά την κρίση του μπορούσαν να στηρίξουν την ιστορία του κατά Καζαντζάκη «Ζορμπά». Το σχέδιο υποβλήθηκε στο Φεστιβάλ της Βερόνας, όπου του πρότειναν να ενορχηστρώσει όλο το υλικό, γεγονός το οποίο πραγματοποιήθηκε μετά από οκτώ μήνες συνεχούς εργασίας στο Παρίσι.
Τον Αύγουστο του 1990, ο Ελληνας συνθέτης διηύθυνε την πρώτη εκτέλεση του νέου έργου του στην Αρένα της Βερόνα μπροστά σε 18.000 θεατές που αποθέωσαν τη μουσική του όπως και τη μνημειώδη χορογραφία του Μασσίν.
Μέχρι σήμερα ο «Ζορμπάς» έχει παρουσιαστεί σε περισσότερες από 30 χώρες, από την Αυστραλία έως και την παραλία Ιπανέμα του Ρίο ντε Τζανέιρο, σε ένα κοινό 150.000 ατόμων. Η χορογραφία του Μασσίν συνδυάζει τον κλασικό, τον λαϊκό και τον μοντέρνο χορό, ενώ η μουσική του Θεοδωράκη συνδυάζει τη συμφωνική με τη λαϊκή ελληνική μουσική δημιουργώντας ένα μοναδικό θέαμα ανεξάντλητης δύναμης.
«Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος που το έργο μου παίζεται σε έναν τέτοιο σπουδαίο χώρο όπως είναι το Καλλιμάρμαρο», σημειώνει ο Μίκης Θεοδωράκης.
Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν οι Α' Χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ, Στράτος Παπανούσης (Ζορμπάς), Ντανίλο Ζέκα (Tζων), Μαρία Κουσουνή (Μαρίνα), Αλεξάντερ Νέσκωβ (Μανωλιός) και Σταυρούλα Καμπουράκη (Ορτάνς). Τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος, ενώ την καλλιτεχνική επίβλεψη της παραγωγής έχει ο Διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ, Ρενάτο Τζανέλλα. Στην παράσταση συμμετέχουν και μαθητές της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού της ΕΛΣ.
Μια παραγωγή υψηλής αισθητικής η οποία στοχεύει να προσελκύσει ελληνικό κοινό αλλά και ξένους επισκέπτες, με χαμηλές τιμές εισιτηρίων που κυμαίνονται από 15 έως 25 ευρώ.
Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος που το έργο μου παίζεται σε έναν τέτοιο σπουδαίο χώρο όπως είναι το Καλλιμάρμαρο Μίκης Θεοδωράκης
«Η μορφή αυτή ενσαρκώνει το λαό»
«Ο Ζορμπάς μοιάζει πολύ με τον συνηθισμένο άνθρωπο, κι έτσι κατά έναν τρόπο ενσαρκώνει τον λαό. Δεν επιθυμεί να εξυψωθεί πάνω από τους άλλους και τους αγαπά όλους: τη χήρα, την Ορτάνς, τον Αμερικανό· μέχρι ένα σημείο δεν ενδιαφέρεται καν για τον εαυτό του. Τέτοιοι ανεπιτήδευτοι άνθρωποι δύσκολα βρίσκονται σήμερα», σημειώνει ο χορογράφος Λόρκα Μασσίν.
Συναρπάζει
Ο Ζορμπάς δεν «αναλαμβάνει τον ρόλο του σωτήρα -καθόλου μάλιστα- αλλά παρ' όλα αυτά μπορεί να πείσει, στοχεύοντας ενστικτωδώς στην ουσία των πραγμάτων. Κι όταν η χήρα δολοφονείται, κι όταν πεθαίνει η Ορτάνς, όταν το σχέδιο της οικοδόμησης αποτυγχάνει, με άλλα λόγια όταν επέρχεται η πλήρης καταστροφή, έχει ακόμα το κουράγιο να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, να συνεχίσει και να πάρει τη ζωή όπως είναι. Αυτός είναι πιθανόν ο λόγος για τον οποίο η μορφή αυτή συναρπάζει τους ανθρώπους».
www.ethnos.gr