Η Λυρική Σκηνή ανεβάζει τον πήχυ

Πολυπρόσωπη και θεαματική, η όπερα του Βέρντι «Οθέλλος» είναι η νέα παραγωγή που παρουσιάζει η Λυρική Σκηνή από την ερχόμενη Κυριακή στο Ηρώδειο. Σε ανοικτό διάλογο με την κοινωνία, η Εθνική Λυρική Σκηνή είναι ένας κρατικός οργανισμός που έχει κάνει την έκπληξη μέσα από ένα πλέγμα δράσεων και προτάσεων.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Λίγα 24ωρα πριν από τη μεγάλη πρεμιέρα της Λυρικής Σκηνής στο Ηρώδειο με τον «Οθέλλο» (27/7), νιώθει κανείς την ωστική δύναμη ενός φαινομένου. Η θεαματική και ουσιαστική παρουσία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην κοινωνία και η συμβολή της στη διαμόρφωση μιας δημόσιας, πολιτιστικής συμπεριφοράς την έχει αναδείξει σε πρότυπο προς μίμηση. Η επιτυχία της, που συνδυάζει το υψηλό και το λαϊκό κατά τρόπο δημιουργικό, συνίσταται σε τρεις λόγους: σε οικονομική ευταξία, σε εργασιακή ειρήνη και σε τολμηρές πρωτοβουλίες.

Η «τόλμη» μπορεί να μεταφραστεί, με τη σειρά της, σε άνοιγμα. Η διάχυση της δουλειάς που κάνει η Λυρική Σκηνή προς την κοινωνία δείχνει να συμβαδίζει με την αποστολή ενός δημόσιου οργανισμού, ο οποίος οφείλει να συνομιλεί με το κοινό, που «πληρώνει». Οσο περισσότεροι κατανοούν γιατί το κράτος πληρώνει τη Λυρική να κάνει τη δουλειά της τόσο καλύτερο θα είναι το έργο που παράγεται. Τόσο ψηλότερα θα ανεβαίνει ο πήχυς.

Η πολιτική που η καλλιτεχνική διεύθυνση υπό τον Μύρωνα Μιχαηλίδη και η διοίκηση της Λυρικής Σκηνής ακολουθούν αποδίδει, και αυτό έχει επανειλημμένως διαπιστωθεί από την ανταπόκριση του κόσμου κάθε φορά που η μουσική βγαίνει από το θέατρο και γίνεται μέρος της αστικής ζωής, του τοπίου της πόλης και του ρυθμού της καθημερινότητας. Πρόσφατα μόνο, μαγική ήταν η εμπειρία της «Οπερας α λα γκρέκα» στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, μια εμπειρία που μοιράστηκαν πάνω από 2.000 Αθηναίοι, οι οποίοι θα ήταν πολλαπλάσιοι αν δεν υπήρχε η δέσμευση του αρχαιολογικού χώρου. Και αυτή η ώσμωση τέχνης, αστικής ζωής και ιστορικού τοπίου έρχεται απλώς να προστεθεί σε μια σειρά άλλων δράσεων της Λυρικής, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Καλλιμάρμαρο, στη Δημοτική Αγορά, στο Μουσείο της Ακρόπολης, στο Θησείο, στην πλατεία Κοτζιά, που δένουν με έναν τρόπο κατ' ουσίαν βιωματικό τους κατοίκους με την εμπειρία της δημόσιας έκφρασης της τέχνης.

Αυτή η παιδευτική διάσταση, που χρόνο με τον χρόνο γίνεται πιο απτή και παρακινεί για μεγαλύτερα και τολμηρότερα βήματα, γίνεται και ο προθάλαμος επώασης σημαντικών καλλιτεχνικών επιτευγμάτων καθώς πλησιάζει ο χρόνος μετοίκησης της Λυρικής Σκηνής από την οδό Ακαδημίας στο Φαληρικό Δέλτα.

Είναι ένα πλέγμα αλληλεπίδρασης που συμβαίνει σε μια ορισμένη συγκυρία, κατά την οποία το κοινό, κουρασμένο από τη γενικότερη αφυδάτωση και συχνά απογοητευμένο από την κοινωνική παρακμή, κινείται σχεδόν συντεταγμένα προς κάθε πρόταση που έχει βάθος, νόημα και σκοπό.

Κατ' αυτή την έννοια, η Λυρική Σκηνή έχει προτείνει έναν τρόπο λειτουργίας και ένα ήθος κοινωνικής αποστολής που υπερβαίνουν κατά πολύ το όποιο κοινό της όπερας και δείχνουν να επιβεβαιώνουν με τρόπο απλό και ορθολογικό τον χαρακτήρα του «εθνικού» οργανισμού. Παράλληλα, επειδή τίποτε δεν είναι ασύνδετο από ένα γενικότερο κλίμα, η Λυρική Σκηνή αναπτύσσεται γιατί γύρω της στην κοινωνία υπάρχουν ζωντανές και υγιείς δυνάμεις πολιτισμού, είτε ως σύνολα είτε ως δημιουργοί. Συχνά, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Καμεράτας-Ορχήστρας Φίλων της Μουσικής, Γιώργος Πέτρου (άλλος ένας Ελληνας με διεθνή ακτινοβολία), έχει δηλώσει ότι η Καμεράτα έχει σημειώσει τέτοια άνοδο επειδή «δίπλα της» υπάρχει και μια Λυρική Σκηνή και μια Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και πολλοί ακόμη, που όλοι μαζί και ο καθένας από τη μεριά του συμβάλλουν στην αύξηση της ποιοτικής παραγωγής όπως και στη διαμόρφωση ενός «κοινού» γούστου. Μπορεί να αφορά ποσοτικά «λίγους» σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, αλλά αυτοί οι «λίγοι» έχουν γίνει πολύ «περισσότεροι» και όλα δείχνουν ότι ο αριθμός όσων ανταποκρίνονται σε προτάσεις υψηλού πολιτισμού μπορεί να γίνει ακόμη μεγαλύτερος. Ζητούμενο είναι η διατήρησης μιας ειδικής «θερμοκρασίας» που αφενός να συντηρεί το κλίμα εμπιστοσύνης και αφετέρου να επιτρέπει το άνοιγμα, το ένα βήμα παρακάτω. Αθροιστικά και με απόσταση, αν δει κανείς πίσω και κάνει έναν πρόχειρο απολογισμό, βλέπει ότι η απόσταση που έχει διανυθεί είναι ήδη μεγάλη.

«Κοινή περιουσία»

Αυτό το «κλίμα» που κατακτήθηκε είναι «κοινή περιουσία» και ως τέτοια πρέπει να λογιστεί ακόμη κι αν υπάρχουν πρωτεργάτες στους οποίους οφείλονται τα εύσημα. Από την Κυριακή και για λίγες παραστάσεις θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο η νέα παραγωγή της Λυρικής, η όπερα του Βέρντι «Οθέλλος». Σε σκηνοθεσία, σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Κόκκου, που συνεργάζεται πλέον με τη Λυρική, και με μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη, η νέα αυτή παραγωγή έρχεται να επισφραγίσει μια διαδρομή όχι τυχαία, όπως και να τιμήσει τη δουλειά δεκάδων ανθρώπων.

www.kathimerini.gr