Στην προκειμένη περίπτωση ο κεντρικός ρόλος ανήκει στον άνθρωπο που έχει εξουσιάσει την πολιτική ζωή της Τουρκίας την τελευταία δεκαετία, στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, παρότι θεσμικά είναι πλέον πάνω από τα κόμματα ως πρόεδρος της χώρας, δεν χάνει προεκλογική συγκέντρωση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) που να μη δώσει το «παρών» ή να μη μιλήσει.
Ο λόγος πίσω από την επίμονη προεκλογική-πολωτική καμπάνια του Ερντογάν δεν είναι άλλος από την αμφιβολία που έχει ενσπείρει για το επιθυμητό από τον «σουλτάνο» εκλογικό αποτέλεσμα η εξαιρετική δημόσια παρουσία και καμπάνια που έχει κάνει ο χαρισματικός ηγέτης του μικρού (μέχρι πρότινος) φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) Σελαχεντίν Ντεμιρτάς. Ο «Κούρδος Ομπάμα» έχει ανακατέψει την τράπουλα της τουρκικής πολιτικής και οι δημοσκοπήσεις που θέλουν το κόμμα του να ξεπερνάει το όριο 10% και να μπαίνει εντέλει στη νέα Βουλή που θα προκύψει κλονίζουν τα όνειρα του «σουλτάνου» για μια συνταγματική αναθεώρηση που θα κάνει το πολίτευμα της Τουρκίας προεδρική δημοκρατία και θα δώσει υπερεξουσίες στον Ερντογάν.
Σύμφωνα με τους Τούρκους αναλυτές, ο Ντεμιρτάς είναι ο μοναδικός πολιτικός ηγέτης που απάντησε στον επιτηδευμένο λαϊκισμό του Ερντογάν, είναι ο μοναδικός που σήκωσε το γάντι στην πόλωση στην οποία πόνταρε ο «σουλτάνος», για να συγκεντρώσει τις 330 έδρες το AKP στη νέα Βουλή (των 550 εδρών) και να πετύχει τον στόχο του για συνταγματική αναθεώρηση. Ο Ντεμιρτάς και το κόμμα του είναι αυτό που στη φωτογραφία ονομάζουν το αρνητικό, δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από το κυβερνών κόμμα και τον Ερντογάν.
Επιθέσεις
Ο Τούρκος πρόεδρος και οι άνθρωποί του εντός του AKP, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού της χώρας, Αχμέτ Νταβούτογλου, κάνουν προεκλογική εκστρατεία στηριζόμενοι ιδιαίτερα στο θρησκευτικό αίσθημα του τουρκικού λαού και στις προσωπικές επιθέσεις εναντίον των ηγετών των υπόλοιπων κομμάτων.
Ο Ντεμιρτάς απάντησε με την κοσμική παράδοση της τουρκικής πολιτικής και με στοχευμένες επιθέσεις κατά του AKP, ελπίζοντας ότι η ταυτότητα του «κόμματος των καταπιεσμένων και των εγγυητών του δημοκρατικού και κοσμικού συστήματος» θα είναι αρκετή για να περάσει το όριο του 10%, διαλύοντας έτσι κάθε ελπίδα του AKP και του Ερντογάν για προεδρική δημοκρατία. Από το κάδρο των εκλογών φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει η αξιωματική αντιπολίτευση, δηλαδή το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και ο αρχηγός του ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Ο Κιλιτσντάρογλου έπληξε το AKP σε αυτό που μέχρι πρότινος θεωρούνταν το ισχυρό χαρτί των κυβερνήσεων Ερντογάν, την οικονομία. Τα αρνητικά στοιχεία της οικονομίας και οι προβλέψεις για μια κάμψη της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια έδωσαν το πάτημα στην αξιωματική αντιπολίτευση να κλέψει ψήφους από το κυβερνών κόμμα, παρουσιάζοντας ένα οικονομικό πρόγραμμα το οποίο προβλέπει άμεσες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και αυξήσεις στις συντάξεις, φοροελαφρύνσεις και ένα υπερπρότζεκτ 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θέλει να μετατρέψει την κεντρική Ανατολία σε τεχνολογικό κέντρο.
Σημαντικό αντίκτυπο επίσης στη δυναμική του AKP εν όψει των εκλογών είχε και η εσωκομματική αντίδραση στις βλέψεις του Ερντογάν για προεδρική δημοκρατία και περισσότερη εξουσία για τον ίδιο, κύριος εκφραστής της οποίας είναι το ιδρυτικό στέλεχος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Νταβούτογλου, Μπουλέντ Αρίντς.
Ο Αρίντς, τους τελευταίους μήνες με κάθε ευκαιρία εξαπολύει μύδρους εναντίον του Ερντογάν, με αποκορύφωμα τη σύγκρουση που προκλήθηκε μεταξύ των δύο ανδρών τον Μάρτιο, όταν ο Αρίντς δήλωσε δημόσια ότι η προσπάθεια του Ερντογάν να εγκαθιδρύσει ένα ντε φάκτο προεδρικό σύστημα είναι αντισυνταγματική.
ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΑ ΓΚΑΛΟΠ
Ανοιχτά όλα τα σενάρια για την επόμενη μέρα
Ανοιχτά όλα τα σενάρια για την επόμενη ημέρα των εκλογών στην Τουρκία αφήνουν οι δημοσκοπήσεις, καθώς εκτός από την είσοδο του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) στη Βουλή παίζεται μέχρι και η δυνατότητα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς συνεργασία.
Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, στις οποίες το HDP συγκεντρώνει μέχρι και 12,6% της ψήφου και άρα μπορεί να λάβει μέχρι και 60 έδρες, το AKP φτάνει μέχρι το 42% και κατά συνέπεια παίρνει το πολύ 280 έδρες από τις 550 του κοινοβουλίου. Σε περίπτωση που το ποσοστό του είναι μικρότερο από το 42%, το κυβερνών κόμμα υπάρχει περίπτωση να πάρει κάτω από 276 έδρες στη νέα Βουλή, με αποτέλεσμα να χρειαστεί τη συνεργασία κάποιου άλλου κόμματος για να κυβερνήσει, πράγμα που δεν φαίνεται και τόσο εύκολο δεδομένης της πόλωσης που ο ίδιος ο Ερντογάν έχει χρησιμοποιήσει σαν ισχυρό χαρτί για την προεκλογική εκστρατεία. Επίσης κάτι τέτοιο θα έδινε την ευκαιρία στα μικρότερα κόμματα να προσπαθήσουν να συμπήξουν μια κυβέρνηση συνεργασίας παραγκωνίζοντας το AKP στην αντιπολίτευση, σενάριο πάντως που είναι μάλλον απίθανο δεδομένης της πολιτικής απόστασης που χωρίζει το φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών από το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), το οποίο σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις έρχεται τρίτο σε δύναμη με 14,8% μέγιστο ποσοστό, αρκετά πίσω δηλαδή από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) το οποίο προβλέπεται να λάβει μέχρι και 27,8%.
Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι εάν το HDP μπει στο τουρκικό κοινοβούλιο, όπως εξάλλου δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, η πολιτική ζωή της Τουρκίας μπαίνει σε μια νέα φάση, έπειτα από αρκετά χρόνια απόλυτης κυριαρχίας του AKP και του Ερντογάν.
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
Σ. Ντεμιρτάς
Ο 42χρονος δικηγόρος και πρόεδρος του φιλοκουρδικού HDP, γνωστός και ως ο «Κούρδος Ομπάμα», κατάφερε στην προεκλογική του εκστρατεία να διευρύνει τη βάση του κόμματός του. Σε περίπτωση που το HDP μπει στη Βουλή, τα όνειρα του «Σουλτάνου» για προεδρική δημοκρατία διαλύονται.
Κ. Κιλιτσντάρογλου
Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) είναι εδώ και χρόνια ένας από τους κυρίαρχους πολιτικούς της αντιπολίτευσης. Η εμπειρία του του επέτρεψε να εκμεταλλευτεί την κάμψη της τουρκικής οικονομίας και να χτυπήσει εκεί το AKP, προσπαθώντας να αποσπάσει ψήφους υποσχόμενος μια εύρωστη οικονομία.
Μπ. Αρίντς
Ο 66χρονος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είναι ένας από τους βασικούς εσωκομματικούς επικριτές του Ερντογάν και στο παρελθόν έχει έρθει αρκετές φορές σε σύγκρουση με τον «Σουλτάνο». Η δήλωσή του ότι η αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρική δημοκρατία είναι αντισυνταγματική, ακόμη στοιχειώνει τον Ερντογάν.
ΑΓΡΙΑ ΚΟΝΤΡΑ
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης και ο ιμάμης Γκιουλέν
Αν και απών από την Τουρκία (ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ), ο ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν «πρωταγωνίστησε» στην προεκλογική περίοδο, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, αφού ελαχιστοποίησε την επιρροή του στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας και φοβούμενος ότι το ισλαμοσυντηρητικό AKP θα δυσκολευθεί να συγκροτήσει πλειοψηφία που θα αλλάξει το Σύνταγμα, συνέχισε με δριμύτητα το κυνήγι μαγισσών κατά των οπαδών του ιμάμη. Το κυνήγι έχει αρχίσει μετά την αποκάλυψη των σκανδάλων διαφθοράς της κυβέρνησής του, στα οποία εμπλεκόταν και ο ίδιος, εναντίον των υποστηρικτών του Γκιουλέν στις τάξεις της αστυνομίας, του δικαστικού σώματος αλλά και του δημοσιογραφικού κόσμου.
Τόσο ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου όσο και ο πρόεδρος Ερντογάν, όσο έβλεπαν τις δημοσκοπήσεις να στέλνουν ανησυχητικά μηνύματα για την ευρεία πλειοψηφία που επιθυμούν, τόσο και κατηγορούσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι σχημάτισαν μία «βρώμικη συμμαχία» με το κίνημα του Γκιουλέν, προκειμένου να πετύχουν την ήττα του κυβερνώντος κόμματος.
Σε αυτό το πλαίσιο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έγιναν αθρόες συλλήψεις υποστηρικτών του ιμάμη κι εξαπολύθηκαν επιθέσεις κατά συγκροτημάτων ΜΜΕ που, όπως λέει ο Ερντογάν, έχουν στόχο την ανατροπή του. Η εφημερίδα «Cumhuriyet», για παράδειγμα, και ο διευθυντής της μηνύθηκαν από τον Τούρκο πρόεδρο και πλέον αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωποι με τις βαρύτατες κατηγορίες της «κατασκοπείας» και της «προπαγάνδας για λογαριασμό τρομοκρατικής οργάνωσης». Η τελευταία κατηγορία παραπέμπει στο δίκτυο Γκιουλέν.
Bank Asya
Στο πλαίσιο αυτής της ανοιχτής «σύγκρουσης» με το «παρακράτος του Γκιουλέν» εντάσσουν εξάλλου πολλοί αναλυτές και την απόφαση του τουρκικού φορέα Εποπτείας του Τραπεζικού Συστήματος (BDDK) να θέσει από την περασμένη Παρασκευή την Bank Asya υπό πλήρη κρατικό έλεγχο. Πρόκειται για τη δέκατη μεγαλύτερη τράπεζα στη χώρα και είναι δημιούργημα υποστηρικτών του ιμάμη Γκιουλέν. Ωστόσο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Αλί Μπαμπατζάν, έσπευσε να υποστηρίξει ότι η εν λόγω απόφαση δεν ήταν πολιτική.
www.ethnos.gr
Μέλος του μητρώου
