Συχνά όμως η γιορτή απαντάται να γράφεται με δύο ορθογραφικούς τύπους. Έτσι, διαβάζουμε τη λέξη Θεοφάνεια αλλά και τη λέξη Θεοφάνια να προσδιορίζουν γραπτώς τη σπουδαία χριστιανική γιορτή.
Ποιος τύπος όμως είναι ο σωστά γραφόμενος;
Σύμφωνα τον κορυφαίο γλωσσολόγο μας κ. Γ. Μπαμπινιώτη, καθώς τα Θεοφάνια είναι γιορτή, πρέπει να εκφέρεται σε πληθυντικό ουδετέρου. Προέρχεται δηλαδή από το θέμα του ρήματος φαίνομαι και όχι από το επίθετο επιφανής παράγωγο του οποίου είναι η λέξη επιφάνεια. Επομένως, ως πληθυντικό ουδετέρου προερχόμενο απευθείας από το ρήμα θα πρέπει να γράφεται με – ι – και όχι με – ει – δηλαδή Θεοφάνια και όχι Θεοφάνεια που είναι λανθασμένο.
Κατ΄αναλογία δηλαδή με τις αρχαίες γιορτές όπως τα Ίσθμια και τα Πύθια που εκφέρονται σε πληθυντικό ουδετέρου και αποτελούν τις καταβολές της γλώσσας μας.
Για την ιστορία αναφέρουμε ότι και στην αρχαία Ελλάδα γιορταζόταν η γιορτή των Θεοφανίων η οποία είχε τότε μια εντελώς διαφορετική σημασία από τη σημερινή χριστιανική.
Τα αρχαία Θεοφάνια συνέπιπταν με την αρχή της άνοιξης και την εαρινή ισημερία, γιορτάζονταν στους Δελφούς προς τιμήν της επιστροφής του θεού Απόλλωνα από τη χώρα των Υπερβορίων και σηματοδοτούσαν την έναρξη του Δελφικού έτους πανηγυρικά, καθώς η χαρά, η ευθυμία και η ευφορία ήταν αναπόσπαστα στοιχεία της.
Τα Θεοφάνια των πρώιμων Χριστιανικών Χρόνων ωστόσο, σηματοδοτούσαν το μυστήριο της ενανθρώπισης του Κυρίου μας, και στις 6 Ιανουαρίου οι χριστιανοί γιόρταζαν επί της ουσίας δύο μεγάλα θρησκευτικά γεγονότα, και την Γέννηση και την Βάπτιση του Χριστού.
Αυτό συνέβαινε μέχρι περίπου τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Κατόπιν οι δύο μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης διαχωρίστηκαν και γιορτάζονται μέχρι σήμερα ξεχωριστά. Στις 25 Δεκεμβρίου τα Χριστούγεννα οπότε και τιμάται η Γέννηση του Θεανθρώπου και στις 6 Ιανουαρίου τα Θεοφάνια οπότε και τιμάται η Βάπτισή του.
Μέλος του μητρώου
