Το φάρμακο Dostarlimab, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, ξεπέρασε τις προσδοκίες σε μια πρόσφατη δοκιμή που διεξήχθη από το Κέντρο Καρκίνου Memorial Sloan Kettering στη Νέα Υόρκη, με χορηγό τον φαρμακευτικό κολοσσό GlaxoSmithKline.
Έναν χρόνο μετά την ολοκλήρωση της δοκιμής, σε καθέναν από τους 18 συμμετέχοντες, η νόσος πέρασε σε πλήρη ύφεση, με τους γιατρούς να μην μπορούν να βρουν σημάδια του καρκίνου στο σώμα τους.
Πρώτη φορά στην ιστορία της νόσου
«Πιστεύω ότι είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο στην ιστορία της νόσου του καρκίνου» δήλωσε ο δρ. Λούις Ντιάζ, ένας από τους κύριους συγγραφείς της μελέτης και ογκολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Memorial Sloan Kettering. «Είναι πραγματικά συναρπαστικό» πρόσθεσε ο Ντιάζ, μέλος της Εθνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Λευκού Οίκου για τον Καρκίνο. Νομίζω ότι πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για τους ασθενείς».
Τέσσερις από τους ασθενείς μαζί με τους Δρ Λούις Ντιάζ (δεύτερος από αριστερά) και την Δρ. Άντρεα Τσέρκεκ (τέταρτη από αριστερά)
Ο ίδιος δήλωσε στους New York Times πως η ανακάλυψη ήταν «η κορυφή του παγόβουνου». Αν και η δοκιμή ήταν μικρή, θεωρείται ότι αλλάζει τα δεδομένα και θέτει το φάρμακο ως πιθανή θεραπεία για έναν από τους πιο επικίνδυνους κοινούς καρκίνους. «Ερευνούμε εάν η ίδια μέθοδος μπορεί να βοηθήσει κι άλλους καρκίνους. Αυτή τη στιγμή εγγράφουμε ασθενείς με καρκίνο του στομάχου, του προστάτη και του παγκρέατος».
Για ποιους ασθενείς ενδείκνυται
Η θεραπεία εφαρμόζεται σε όσους έχουν όγκους με συγκεκριμένη γενετική σύσταση, γνωστή ως ανεπαρκής επιδιόρθωση της αναντιστοιχίας (MMRd) ή μικροδορυφορική αστάθεια (MSI). Το 5-10% του συνόλου των ασθενών με καρκίνο του ορθού θεωρείται ότι έχουν όγκους MMRd, συμπεριλαμβανομένων όλων των ασθενών στην κλινική δοκιμή. Το μήνυμά μας είναι «Εξεταστείτε εάν έχετε καρκίνο του ορθού για να δείτε εάν ο όγκος είναι MMRd» είπε ο Ντιάζ. «Ανεξάρτητα από το στάδιο του καρκίνου, έχουμε μια δοκιμή στο Memorial Sloan Kettering που μπορεί να σας βοηθήσει».
Οι 18 ασθενείς είχαν όλοι υποβληθεί σε προηγούμενες θεραπείες για καρκίνο του παχέος εντέρου πριν από τη δοκιμή, συμπεριλαμβανομένης της χημειοθεραπείας και των επικίνδυνων χειρουργικών επεμβάσεων. Οι ασθενείς που συμμετείχαν στη μελέτη έλαβαν θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων κάθε τρεις εβδομάδες για έξι μήνες. Το κόστος ήταν περίπου 11.000 δολάρια ανά δόση.
Εξαφανίστηκαν τελείως οι όγκοι
Το φάρμακο «ξεσκεπάζει» αποτελεσματικά τα καρκινικά κύτταρα που κρύβονται, γεγονός που επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να τα εντοπίσει και να τα καταστρέψει. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους ασθενείς 12 μήνες μετά και ο καρκίνος είχε φαινομενικά εξαφανιστεί από το σώμα τους, με το ιατρικό προσωπικό να μην μπορεί να βρει ίχνη όγκων με καμία από τις διαθέσιμες μεθόδους ελέγχου.
«Κατά τη στιγμή της έκθεσης αυτής, κανένας ασθενής δεν είχε λάβει χημειοθεραπεία ή είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση και δεν είχαν αναφερθεί περιπτώσεις εξέλιξης ή υποτροπής κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης» έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine.
«Δάκρυα χαράς»
«Υπήρχαν πολλά δάκρυα χαράς» δήλωσε η Δρ. Άντρεα Τσέρκεκ, ογκολόγος στο Memorial Sloan Kettering Cancer Center και συν-συγγραφέας της μελέτης, η οποία παρουσιάστηκε την Κυριακή στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας.
«Είναι απίστευτα ικανοποιητικό να βλέπεις αυτά τα δάκρυα χαράς από τους ασθενείς αυτής της μελέτης που τελείωσαν τη θεραπεία και συνειδητοποίησαν: ‘Ω Θεέ μου, μπορώ να διατηρήσω όλες τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματός μου που φοβόμουν ότι θα έχανα με την ακτινοβολία ή τη χειρουργική επέμβαση» δήλωσε η Τσέρκεκ. Ως αποτέλεσμα, όλοι οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να αποφύγουν να υποβληθούν σε πιο επικίνδυνες, επιβαρυντικές θεραπείες.
«Τα αποτελέσματα μας επέτρεψαν να παραλείψουμε τόσο τη χημειοακτινοθεραπεία όσο και τη χειρουργική επέμβαση και να προχωρήσουμε μόνο με παρατήρηση», έγραψαν οι ερευνητές.
Η θεραπεία συνοδεύτηκε και από περιορισμένες αρνητικές παρενέργειες. Περίπου το 20 % των συμμετεχόντων αισθάνθηκαν κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια, αλλά ήταν εύκολα διαχειρίσιμες.
Και μπορεί αυτή η μελέτη να είναι πρωτοποριακή, ωστόσο οι γιατροί γνωρίζουν ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για να ανακηρύξουν το φάρμακο ως θαυματουργό. «Αν και τα αποτελέσματα της μελέτης μας είναι ελπιδοφόρα, ιδίως δεδομένου ότι οι ασθενείς είχαν όλοι κλινική πλήρη ανταπόκριση, η μελέτη είναι μικρή και αντιπροσωπεύει την εμπειρία ενός μόνο ιδρύματος» έγραψαν. «Τα ευρήματά αυτά πρέπει να αναπαραχθούν σε μια μεγαλύτερη κλίμακα που θα εξισορροπεί τις ακαδημαϊκές και κοινοτικές πρακτικές και θα διασφαλίζει τη συμμετοχή ασθενών από ένα σύνολο διαφορετικών φυλετικών και εθνοτικών καταβολών».
Η Δρ. Χάννα Σανόφ, από το Lineberger Comprehensive Cancer Center του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα είναι «μικρά αλλά συναρπαστικά». Η Σανόφ, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι δεν είναι σαφές εάν οι ασθενείς θεραπεύονται.
«Πολύ λίγα είναι γνωστά σχετικά με τη διάρκεια του χρόνου που απαιτείται για να διαπιστωθεί αν μια κλινική πλήρης ανταπόκριση στη dostarlimab ισοδυναμεί με θεραπεία» ανέφερε στο άρθρο.
Η περίπτωση ασθενούς που συμμετείχε στην κλινική δοκιμή
Ο πρώτος ασθενής των 18 που συμμετείχαν ήταν η Σάχα Ροθ, τότε 38 ετών, η οποία είδε κάποια αιμορραγία στο ορθό το 2019, αλλά αισθανόταν καλά. Έκανε σιγμοειδοσκόπηση και ο γαστρεντερολόγος της είπε: «Ωχ, όχι. Δεν το περίμενα αυτό!». Ο γιατρός της Ροθ της τηλεφώνησε την επόμενη μέρα και της είπε: «Είναι σίγουρα καρκίνος».
Η ασθενής Σάχα Ροθ
Η Ροθ δήλωσε στους New York Times: «Κατέρρευσα». Θα άρχιζε χημειοθεραπεία στο Πανεπιστήμιο Georgetown, αλλά ένας φίλος της συνέστησε να δει πρώτα τον Δρ. Φίλιπ Πάτι στο Memorial Sloan Kettering, ο οποίος στη συνέχεια της είπε ότι ο καρκίνος της περιείχε τη μετάλλαξη που καθιστούσε απίθανο να ανταποκριθεί καλά στη χημειοθεραπεία. Είχε, ωστόσο επιλεγεί να ξεκινήσει τη δοκιμή με dostarlimab.
Η Ροθ δεν περίμενε πως η δοκιμή θα λειτουργούσε και είχε προγραμματίσει να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη για ακτινοβολία, χημειοθεραπεία και ενδεχομένως χειρουργική επέμβαση μετά το τέλος της δοκιμής – ακόμη και να αφαιρέσει τις ωοθήκες της και να τις βάλει κάτω από τα πλευρά της για να τις διατηρήσει.
Μετά τη δοκιμή, η Δρ. Τσέρκεκ της είπε τα καλά νέα. «Κοιτάξαμε τις εξετάσεις σου» είπε. «Δεν υπάρχει απολύτως κανένας καρκίνος». Και η Ροθ πρόσθεσε: «Το είπα στην οικογένειά μου και δεν με πίστεψαν».
Μέλος του μητρώου
