Η μακραίωνη ιστορία της Πάρου είναι πλούσια σε γεγονότα που συγκλόνισαν το νησί και γενικότερα τις Κυκλάδες. Γνώρισε περιόδους δόξας και οικονομικής ευρωστίας, αλλά και παρακμής. Σε κάθε χρονική περίοδο άνηκε στους πρωταγωνιστές. Η Πάρος είναι ένα από τα λίγα νησιά του Αιγαίου, στο οποίο αναπτύχθηκε και ο Μινωικός πολιτισμός. Εξάλλου ως ιδρυτής της αρχαίας πόλης της Πάρου φαίνεται ότι ήταν ο Κρητικής καταγωγής Αλκαίος.
Και οι πρώτοι κάτοικοι ήταν άποικοι από τη Κρήτη. Γι’ αυτό και η πόλη ονομαζόταν Μίνωα, προς τιμήν του βασιλιά του Μινωικού κράτους. Ήταν κτισμένη στην ίδια θέση που βρίσκεται και η σημερινή πρωτεύουσα του νησιού. Η πόλη αυτή αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια του Μινωικού πολιτισμού και Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα άκμασε το 3.000 π.Χ.  

ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γύρω στο 1100 π.Χ, όταν οι Δωριείς έκαναν επιθέσεις στην Αρκαδία, κάτοικοι της περιοχής κατέφυγαν στο νησί. Αρχηγός τους ήταν ο Πάρος, από τον όποίο πήρε και το νησί το όνομά του. Οι Παριανοί, από τα αρχαία χρόνια ανέπτυξαν τη γεωργία και το εμπόριο. Τον 8 π.Χ. αιώνα η Πάρος ήταν ισχυρή ναυτική δύναμη και αποτελούσε το διοικητικό και εμπορικό κέντρο του Αιγαίου. Τον 6ο αιώνα π.Χ. αρχίζει η περίοδος της πτώση της παντοδυναμίας του νησιού. Οι μακροχρόνιοι πόλεμοι με τη γειτονική Νάξο, αποδυναμώνουν το νησί, το οποίο παύει πλέον να αποτελεί το κέντρο του Αιγαίου. Στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., οι Παριανοί συμμαχούν με τους Πέρσες. Η Πάρος έγινε η βάση του Περσικού στόλου στον Ελλαδικό χώρο. Στη μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. οι Παριανοί πολέμησαν στο πλευρό των Περσών και ηττήθηκαν. Το 479 π.Χ. στη ναυμαχία της Μυκάλης, η Πάρος υποτάχθηκε στο κράτος των Αθηνών. Το 338 π.Χ. η Πάρος περνά στην κυριαρχία της Μακεδονίας στην οποία και παρέμεινε μέχρι και το 145 π.Χ., οπότε πέρασε στην κατοχή των Ρωμαίων. Η Ρωμαϊκή κυριαρχία διήρκεσε ως το 88 π.Χ. Την περίοδο αυτή η Πάρος γνώρισε τη παρακμή, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο.  

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ

Τον 1ο μ.Χ. αιώνα οι Παριανοί – παρόλο που ακόμη βρίσκονταν υπό Ρωμαϊκή κατοχή – εκχριστιανίστηκαν. Τον 4ο αιώνα το νησί πέρασε στην κυριαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τότε ιδρύθηκε στο νησί ο περίφημος ναός της Παναγίας Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής από τον ίδιο τον Μέγα Κωνσταντίνο, τον πρώτο Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, ως εκπλήρωση του τάματος της μητέρας του, Ελένης, στην Παναγία. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα, σωζόμενα βυζαντινά μνημεία σε όλη την Ελλάδα.  

ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ

Το 1207, η Πάρος πέρασε στην κατοχή των Ενετών και αποτέλεσε μέλος του δουκάτου του Αιγαίου, που ίδρυσε ο Μάρκος Σανούδος. Από το 1389 μέχρι και το 1537 περνά στην κατοχή της Φραγκικής δυναστείας των Σωμαρίπων, οι οποίοι ανέδειξαν την Πάρο σε εμπορικό κέντρο.  

ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Το 1537, ο Τουρκικός στόλος κατέλαβε το νησί. Το λιμάνι της Πάρου μετατράπηκε σε πολεμικό ναύσταθμο του Τουρκικού στόλου. Κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, η Πάρος δε διέθεσε κανένα πλοίο στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Έλαβε μέρος όμως στον ένοπλο αγώνα κατά των Τούρκων. Το 1830, σύμφωνα με τη συνθήκη του Λονδίνου, η Πάρος όπως και όλα τα νησιά των Κυκλάδων προσαρτήθηκε στο Ελληνικό κράτος.

Η μακραίωνη ιστορία της Πάρου είναι πλούσια σε γεγονότα που συγκλόνισαν το νησί και γενικότερα τις Κυκλάδες. Γνώρισε περιόδους δόξας και οικονομικής ευρωστίας, αλλά και παρακμής. Σε κάθε χρονική περίοδο άνηκε στους πρωταγωνιστές. Η Πάρος είναι ένα από τα λίγα νησιά του Αιγαίου, στο οποίο αναπτύχθηκε και ο Μινωικός πολιτισμός. Εξάλλου ως ιδρυτής της αρχαίας πόλης της Πάρου φαίνεται ότι ήταν ο Κρητικής καταγωγής Αλκαίος.